Obowiązkowy element umowy agencyjnej
Cechą charakterystyczną umowy agencyjnej jest jej odpłatność. Jeśli strony nie ustaliły wynagrodzenia oznacza to, że zawarły inną umowę.
Sposób wynagrodzenia można ustalić w umowie. Jeśli tego nie zrobiono agentowi należy się prowizja (art. 758.1 § 1 Kodeksu cywilnego). Najczęściej prowizja płatna jest w formie pieniężnej.
Z przepisu art. 758.1 § 2 Kodeksu cywilnego wynikają dwie możliwości ustalenia sposobu obliczenia wynagrodzenia:
- uzależnienie wypłacanej prowizji od liczby umów zawieranych przez agenta;
- ustalenie wynagrodzenia w zależności od wartości zawartych umów.
Dopuszczalne jest również ustalenie wynagrodzenia w sposób mieszany, czyli zarówno w postaci wynagrodzenia za zawarcie odpowiedniej liczby umów, jak i ich wartości.
Wynagrodzenie w walucie innej niż złoty polski
Wynagrodzenie agenta można ustalić w obcej walucie (art. 358 § 1 Kodeksu cywilnego). Jednak pewne trudności przy obliczaniu należnego agentowi wynagrodzenia mogą pojawić się, gdy strony nie określiły kursu i dnia, przy pomocy którego oblicza się prowizję.
Komplikacje te mogą pojawić się zwłaszcza, gdy między dniem zawarcia umowy z klientem a zapłatą ceny/wynagrodzenia przez klienta na rzecz zleceniodawcy wystąpią wahania kursów. Punktem odniesienia przy ustaleniu wynagrodzenia może być dzień zawarcia umowy między zleceniodawcą a klientem albo dzień zapłaty przez klienta.
Określenie wysokości wynagrodzenia
Wysokość prowizji strony powinny określić w umowie. Jeśli jednak tego nie zrobiono należy się prowizja w wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju, w miejscu działalności prowadzonej przez agenta. Miejsce prowadzenia działalności określone jest w umowie agencyjnej. Najczęściej jest to województwo, dany region albo kraj.
Jeśli nie można ustalić prowizji w ten sposób, to agentowi należy się prowizja w odpowiedniej wysokości uwzględniającej wszystkie okoliczności bezpośrednio związane z wykonaniem zleconych czynności. Przy ustalaniu wynagrodzenia należy brać pod uwagę wszelkie koszty poniesione przez agenta podczas działania na rzecz zleceniodawcy. Ponadto należy uwzględnić marżę/zysk, bez których agent nie podjąłby się spełnienia świadczenia.
Przy kalkulacji wynagrodzenia nie uwzględnia się np. kosztów licencji, czy też ogólnego zarządu, ponieważ są to koszty bezpośrednie. Nie należy też dodawać amortyzacji podatkowej użytych składników majątku, ale rachunkowy/ekonomiczny sposób kalkulacji wykorzystanego majątku agenta. Kalkulacja podatkowa różni się bowiem od rachunku ekonomicznego i rzadko przedsiębiorcy decydują się na zawarcie umowy agencyjnej z uwagi na kalkulację podatkową.